Hiện nay, huyện Quan Sơn đã có 3 xã, 54 bản NTM. Theo kế hoạch đề ra, cuối năm 2021 huyện phấn đấu 1 xã, 5 bản về đích NTM và 2 bản NTM kiểu mẫu. Đến thời điểm hiện nay, địa phương đang tích cực huy động mọi nguồn lực, trong đó Nhân dân đóng vai trò chủ đạo đóng góp tiền, của, ngày công lao động xây dựng NTM, trên tinh thần tiêu chí dễ làm trước, tiêu chí khó làm sau. Xã Mường Mìn cũng đã đạt được 17/19 tiêu chí. Các tiêu chí còn lại đang được người dân gấp rút hoàn thiện đúng hẹn, đặc biệt là tiêu chí môi trường đang còn gặp rất nhiều khó khăn. Anh Hà Hoàng Thanh Tâm - Phó Chánh Văn phòng Điều phối xây dựng NTM trăn trở, “ Đây là tiêu chí đơn giản nhất trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM. Bởi khi thực hiện ít tốn kém nhất, ít cần đầu tư mà phần nhiều phụ thuộc vào hành vi, nếp sống của chính người dân. Những thói quen, tập quán của người dân nông thôn hiện nay chính là những rào cản lớn khiến tiêu chí về môi trường khó hoàn thiện như mong muốn”.

         Tiêu chí Môi trườnglà tiêu chí số 17 trong 19 tiêu chí về xây dựng NTM. Ðể thực hiện tiêu chí này, buộc các địa phương phải hoàn thiện 5 chỉ tiêu. Trong đó, 50% hộ trong xã được sử dụng nước sạch hợp vệ sinh theo quy định chuẩn quốc gia; các cơ sở sản xuất kinh doanh không gây suy giảm, ô nhiễm môi trường; nghĩa trang được xây dựng theo quy hoạch; chất thải, nước thải được thu gom và xử lý theo quy định; phát triển cảnh quan môi trường xanh - sạch - đẹp. Các tiêu chí này có rất nhiều vấn đề khó khăn mà các xã đang gặp phải. Trong đó, ngoài sự đòi hỏi quá cao của tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch trong khi thực tế hiện nay trên địa bàn còn rất nhiều nơi đang thiếu nước sinh hoạt. Còn lại thì phần đông cái khó đều xuất phát từ ý thức của từng hộ dân, hộ kinh doanh trên địa bàn trong việc bảo vệ môi trường.

         Nói về chỉ tiêu cơ sở sản xuất kinh doanh không gây ô nhiễm môi trường cũng khó khăn. Ðặc thù huyện Quan Sơn có thế mạnh là khai thác, sơ chế nứa, vầu, luồng. Các xưởng sơ chế còn nhỏ lẻ, không tập trung lại nằm xen trong các khu dân cư cũng là một phần nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường. Quan trọng hơn hết là tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán của người dân trên địa bàn khó thay đổi được, bởi đã trở thành thói quen, nếp sống bao đời nay. Người dân đã quen với việc chăn nuôi cạnh nhà cho tiện việc chăm sóc, rồi thải phân động vật trực tiếp xuống sông hay ao, đất chống, khiến cho môi trường, cũng như việc quy hoạch chuồng trại, theo mong muốn của tiêu chí rất khó đảm bảo.

        Bên cạnh đó, việc duy trì làm vệ sinh môi trường, đường làng, ngõ xóm của Nhân dân cũng chưa được tốt, các đoạn đường nông thôn tuy được cắm biển tên các tổ chức xã hội “ tự quản” thế nhưng đâu đó vẫn còn rác thải sinh hoạt vương vãi, cây cỏ dai mọc lấn chiếm lôi đi. Tình trạng làm vệ sinh môi trường theo phong trào như có đoàn công tác của huyện, của tỉnh đến thăm, chuẩn bị công nhận đạt chuẩn NTM được làm cẩn thận, sạch, đẹp, sau đó lại bị lãng quên ở một số bản vẫn còn, đặc biệt là ở các bản nằm xa trung tâm. Vì vậy, việc duy trì thói quen trong Nhân dân làm vệ sinh môi trường định kỳ hàng ngày, hàng tuần xung quanh nhà ở, đường làng, ngõ xóm, trồng hoa, cây xanh tạo cảnh quan môi trường xanh, sạch, đẹp là rất quan trọng trong xây dựng NTM.

       Quá trình thực hiện tại các xã cho thấy, việc hoàn thành tiêu chí môi trường vừa dễ lại vừa khó. Theo đánh giá của phòng Tại nguyên và Môi trường huyện Quan Sơn có những xã, bản thậm chí đã công bố hoàn thành tiêu chí môi trường, nhưng khi kiểm tra lại thì mức độ hoàn thành vẫn chưa cao, việc đánh giá mức độ thực hiện các tiêu chí vẫn còn ở mức định tính.

        Xây dựng NTM, suy cho cùng là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân. Chúng ta không chạy đua với thành tích, nhưng trước hết, các xã, bản trong huyện cần phải yêu tiên thực hiện các công việc cấp thiết như: hỗ trợ công tác tìm, cung cấp nguôn nước hợp vệ sinh cho Nhân dân, thu gom, xử lý rác thải, đồng thời mau chóng triển khai những phần việc cần ít kinh phí như phát quang bụi rậm đường làng, ngõ xóm, cải tạo vườn tạp để vừa có thu nhập, vừa có cảnh quan đẹp trong mỗi gia đình, môi trường trong lành, không bệnh tật; đẩy mạnh công tác tuyên truyền làm thay đổi nhận thức, tạo thói quen trong Nhân dân làm vệ sinh môi trường./.

                                                                 Theo:  Kim Chung - Trung tâm VHTT, TT& DL